Na wzór najnowszych europejskich kodyfikacji również w prawie polskim od 18 października 2015 r. zostaną zmienione przepisy dotyczące dziedziczenia długów. Nowe, zapewniające większą ochronę dłużnikom przepisy - będą miały zastosowanie do spadków, które zostały otwarte z tą datą. Wyjaśnić należy, iż za datę otwarcia Prawo spadkowe do zmiany. Sejm rozpoczyna prace nad nowelizacją Kodeksu cywilnego, które oznaczają rewolucyjne zmiany w prawie spadkowym. Spadkobiercy małoletni i ubezwłasnowolnieni będą W poniższej publikacji przedstawimy II część uwag dotyczących nowelizacji ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458, dalej "nowelizacja"), która wejdzie w życie 23 października 2011 r.. Poniższe uwagi obejmują między innymi: wydłużenie terminu przedawnienia roszczeń o zachowek, wprowadzenie możliwości powołania kilku wykonawców cash. Koniec roku to czas, kiedy podsumowujemy minione dwanaście miesięcy. My po raz kolejny postanowiliśmy podsumować mijający (tym razem 2011) rok pod kątem zmian w polskim prawie. Oczywiście ilość powstających aktów prawnych oraz ich nowelizacje nie zawsze przekładają się na jakość zmian. W związku z czym, w trzech kolejnych publikacjach przedstawimy Państwu ranking TOP 10, naszym zdaniem, najważniejszych nowelizacji oraz nowych aktów prawnych, które weszły w życie w mijającym roku. W poniższej publikacji zaprezentujemy pierwsze trzy miejsca naszego zestawienia. I miejsce w naszym rankingu zajmuje nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075), która weszła w życie w dniu 20 lutego 2011 r. Wprowadziła ona kilka istotnych zmian w zakresie hipoteki jako prawnej formy zabezpieczenia na nieruchomości. Przede wszystkim, został zniesiony dotychczasowy podział hipotek na zwykłe oraz kaucyjne. Obecnie istnieje jedna hipoteka zabezpieczająca wierzytelność pieniężną do oznaczonej sumy pieniężnej, która przypomina dotychczasową hipotekę kaucyjną. Istotnym rozwiązaniem jest również możliwość zabezpieczenia jedną hipoteką kilku wierzytelności z różnych stosunków prawnych, przysługujących temu samemu wierzycielowi. Ponadto, w razie wygaśnięcia hipoteki, właścicielowi nieruchomości przysługuje w granicach wygasłej hipoteki uprawnienie do rozporządzenia opróżnionym miejscem hipotecznym. Większość ze zmian jak odstąpienie od podziału hipotek na zwykłe i kaucyjne, czy precyzyjne określenie zakresu zabezpieczenia przez hipotekę, należy ocenić pozytywnie. II miejsce w naszym rankingu zajmuje nowelizacja ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458), która weszła w życie w dniu 23 października 2011 r., wprowadzając bardzo istotne, w porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego, zmiany w prawie spadkowym. Wprowadzono instytucję zapisu windykacyjnego, dzięki której spadkodawca sporządzając testament notarialny będzie mógł przekazać określoną rzecz konkretnej osobie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być rzecz oznaczona co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne, a także ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, przedmiot zapisu musi należeć do spadkodawcy w chwili otwarcia spadku i jednocześnie spadkodawca nie mógł być zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione, zapisobierca nabędzie prawo do przedmiotu zapisu już w momencie otwarcia spadku, a więc już z chwilą śmierci spadkodawcy. Dokonane przez ustawodawcę zmiany, polegające na wprowadzeniu zapisu windykacyjnego, należy ocenić pozytywnie i uznać za korzystne, z uwagi na umożliwienie pełniejszej realizacji woli spadkodawcy. III miejsce w rankingu zajmują, naszym zdaniem, ex aequo dwie zmiany w zakresie prawa administracyjnego. Po pierwsze, nowelizacja ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 18), która weszła w życie w dniu 11 kwietnia 2011 roku. Jej celem było usprawnienie postępowania administracyjnego. Nowelizacja ta wprowadziła, obok dotychczas istniejącej możliwości skarżenia bezczynności organów administracji publicznej, możliwość skarżenia prowadzenia przez organy administracji publicznej postępowania w sposób przewlekły (długotrwale nieuzasadniony). Ma ona zastosowanie w sytuacji, gdy organ nie tylko nie działa w terminie, ale również nie działa odpowiednio szybko (efektywnie), a sprawa trwa zbyt długo. Druga warta uwagi zmiana to ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy za rażące naruszenie prawa (Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 173), której głównym celem bowiem odpowiedzialność finansową urzędników za podejmowanie błędnych decyzji. Zgodnie z ustawą, wydanie bezprawnej decyzji może kosztować urzędnika państwowego nawet równowartość rocznej pensji. Aby można było pociągnąć urzędnika do odpowiedzialności, muszą zostać spełnione wskazane w ustawie przesłanki, jednak już samo wprowadzenie takiego rozwiązania należy ocenić pozytywnie, ponieważ urzędnicy mając na uwadze grożącą im osobistą odpowiedzialność finansową, będą z pewnością podejmowali swoje czynności i decyzje w sposób bardziej przemyślany i uzasadniony, nie naruszając przy tym w sposób rażący przepisów prawa. jest zahamowanie i odwrócenie niekorzystnych trendów w działaniu aparatu administracyjnego. Ustawa wprowadziła bowiem odpowiedzialność finansową urzędników za podejmowanie błędnych decyzji. Zgodnie z ustawą, wydanie bezprawnej decyzji może kosztować urzędnika państwowego nawet równowartość rocznej pensji. Aby można było pociągnąć urzędnika do odpowiedzialności, muszą zostać spełnione wskazane w ustawie przesłanki, jednak już samo wprowadzenie takiego rozwiązania należy ocenić pozytywnie, ponieważ urzędnicy mając na uwadze grożącą im osobistą odpowiedzialność finansową, będą z pewnością podejmowali swoje czynności i decyzje w sposób bardziej przemyślany i uzasadniony, nie naruszając przy tym w sposób rażący przepisów prawa. Zmiany w polskim prawie wprowadzone w 2011 roku, zajmujące kolejne miejsca w naszym rankingu, zostaną omówione w następnych publikacjach kancelarii, do lektury których już teraz Państwa serdecznie Szulikowskiradca prawny i partner zarządzającyM. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE W ostatnim czasie polski ustawodawca zadecydował się na wprowadzenie istotnych zmian w prawie spadkowym, dostosowując polskie przepisy do postanowień prawa unijnego bądź modyfikując je w bardziej korzystnym dla spadkobierców kierunku. Nowe uregulowania mają doniosłe znaczenie również dla sytuacji prawnej przedsiębiorców, gdzie czynnik transgraniczny odgrywa coraz większą rolę, jak również dla pracowników sektora morskiego pracujących w różnych rejonach obowiązujące od 17 sierpnia 2015 roku – Europejskie poświadczenie spadkoweZmiany wprowadzone ustawą z dnia 24 lipca 2015 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw ( z dnia które weszły w życie w dniu 17 sierpnia 2015 roku, dotyczą w głównej mierze dostosowania polskiego prawa spadkowego do przepisów unijnych – Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 roku. Przede wszystkim Ustawodawca zadecydował o wprowadzeniu do polskiego sytemu prawnego instytucji Europejskiego poświadczenia spadkowego - dokumentu obowiązującego w całej Unii Europejskiej, ułatwiającego spadkobiercom wykazanie praw do spadku we wszystkich krajach Wspólnoty. Europejskie poświadczenie spadkowe może wydać zarówno Sąd, co do zasady na podstawie przepisów o stwierdzeniu nabycia spadku bądź Notariusz, na podstawie przepisów o sporządzaniu aktów poświadczenia dziedziczenia – z wyjątkami wskazanymi w ustawie z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie ( z dnia ze zm.). Wniosek o wydanie Europejskiego poświadczenia spadkowego przez Sąd to koszt rzędu 300 zł. Wprowadzenie ww. instytucji do polskiego systemu prawa ma niezwykle istotne znaczenie dla spadkobierców, którzy odtąd będą mogli w prosty sposób wykazać prawo do majątku pozostawionego przez spadkodawcę poza granicami kraju. Ujednolicone zostały także zasady dotyczące transgranicznych postępowań spadkowych – co do zasady prawem regulującym zasady dziedziczenia po zmarłym jest prawo ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili jego śmierci, chyba że spadkodawca sam wskaże prawo właściwe. Uprzednio w polskim systemie prawnym prawem właściwym było prawo ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Ustawodawca wprowadził również zapis usprawniający postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku w sytuacji gdy w postępowaniu nie uczestniczą wszyscy potencjalni spadkobiercy bądź Sąd powziął jakiekolwiek wątpliwości co do kręgu spadkobierców po zmarłym. W poprzednim stanie prawnym Sąd mógł wezwać potencjalnych spadkobierców, aby zgłosili swoje prawa do spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia stosownego wezwania. Dopiero po upływie ww. terminu Sąd mógł wyznaczyć rozprawę w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku. Obecnie termin ten został skrócony do 3 miesięcy, co znacząco wpłynie na przyśpieszenie i tym samym usprawnienie całej procedury. Zmiany, które wejdą w życie 18 października 2015 roku – ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkoweW dniu 18 października 2015 roku na mocy ustawy z dnia z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( z dnia wejdą w życie niezwykle istotne zmiany w prawie spadkowym wprowadzające nowe zasady odpowiedzialności za długi spadkowe w przypadku braku złożenia jakiegokolwiek oświadczenia przez spadkobiercę w kwestii przyjęcia bądź odrzucenia spadku. W obecnym stanie prawnym spadkobierca w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania może złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub spadek odrzucić. Przyjęcie spadku wprost oznacza dziedziczenie majątku po zmarłym w całości – zarówno aktywa jak i długi spadkodawcy wchodzą do masy spadkowej. Spadkobierca będzie wówczas odpowiedzialny za długi spadkowe bez żadnego ograniczenia. Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza oznacza z kolei ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkodawcy tylko do wysokości majątku czynnego spadku. Jeżeli zatem w chwili śmierci zmarły posiadał nieruchomość, której wartość wynosi ok. zł oraz zadłużenie w łącznej wysokości zł, wówczas spadkobierca odpowiedzialny będzie za długi spadkowe jedynie do wysokości obecnym stanie prawnym (obowiązującym do dnia 17 października 2015 roku) brak złożenia oświadczenia przez spadkobiercę w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania skutkuje przyjęciem spadku wprost. Powyższy zapis nie obowiązuje spadkobierców - osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych (małoletnich do ukończenia 18 roku życia), osób, co do których istnieje podstawa do ich całkowitego ubezwłasnowolnienia oraz osób prawnych – w przypadku braku złożenia stosownego oświadczenia ww. osoby przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Na marginesie warto przypomnieć, iż złożenie oświadczeniao odrzuceniu spadku przez spadkobierców mających dzieci skutkuje automatycznie wejściem zstępnych spadkobiercy odrzucającego spadek w krąg spadkobierców ustawowych po zmarłym. Wobec powyższego, w razie decyzji o odrzuceniu spadku, pełnoletnie dzieci spadkobierców odrzucających spadek również powinny złożyć stosowne oświadczenia o odrzuceniu spadku bądź rodzice powinni złożyć ww. oświadczenie w imieniu małoletnich dzieci przed Sądem Rodzinnym. Nowelizacja art. 1015 § 2 przewiduje natomiast, iż brak złożenia oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Powyższą zmianę należy oceniać niezwykle korzystnie z punktu widzenia sytuacji majątkowej przyszłych spadkobierców. Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości majątku czynnego jest racjonalnym rozwiązaniem ustawodawcy, chroniącym obywateli przed nieświadomym odziedziczeniem długów spadkodawcy. W najgorszym przypadku spadkobierca przeznaczy bowiem całość odziedziczonego majątku na spłatę jednakże podkreślić, iż ograniczenie odpowiedzialności za długi nie będzie obowiązywać w stosunku do dziedziczonych nieruchomości obciążonych hipoteką. W tym przedmiocie aktualne pozostaną dotychczasowe przepisy, w świetle których każdoczesny właściciel nieruchomości jest odpowiedzialny za spłatę zobowiązania uwidocznionego w dziale IV księgi konsekwencji Ustawodawca wprowadził także możliwość sporządzenia wykazu inwentarza – prywatnego spisu składników majątku oraz długów zmarłego. Uprawnionymi do sporządzenia ww. wykazu majątku będą spadkobierca, zapisobierca windykacyjny bądź wykonawca testamentu. Do tej pory uprawnionym do sporządzenia spisu inwentarza był jedynie komornik na podstawie wniosku złożonego w sądzie. Wykaz inwentarza będzie musiał zostać przygotowany na podstawie specjalnego formularza. Jakiekolwiek celowe zatajenie bądź wpisanie nieprawdziwych informacji do wykazu inwentarza skutkować będzie brakiem możliwości powołania się na ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe. Pamiętać należy, iż nowe zasady dziedziczenia długów obowiązywać będą w stosunku do spadków otwartych po dniu 17 października 2015 roku. Jeżeli zatem spadkodawca umrze w dniu 17 października 2015 roku (dzień otwarcia spadku), wówczas zasady odpowiedzialności za długi spadkowe będą regulowały dotychczasowe przepisy. Wnioski Powyżej opisane zmiany w prawie spadkowym należy ocenić pozytywnie – polskie prawo spadkowe zaczyna coraz mniej odbiegać od standardów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, chroniąc obywateli przed nieświadomym odziedziczeniem długów oraz ułatwiając wykazanie praw do spadku znajdującego się zagranicą. Radca Prawny Mateusz Romowicz Zgodnie z nowymi przepisami, zapis windykacyjny jest formą dziedziczenia na podstawie testamentu. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, testament musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego, wówczas osoba wskazana w zapisie nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia Oprócz wymaganej szczególnej formy testamentu (sporządzonego notarialnie) przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być tylko wskazane składniki majątku, a zatem:– rzecz oznaczona co do tożsamości,– zbywalne prawo majątkowe,– przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,– ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub zapis zależy także od tego, czy w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu należy do spadkodawcy albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli nie jest on już częścią majątku spadkodawcy – zapis windykacyjny jest bezskuteczny. Gdy przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, zapis będzie również bezskuteczny, gdy w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością, nie należy do windykacyjny nie może zostać wpisany pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu do testamentu – takie wpisy są uznawane z nieistniejące. Nieważność zapisu windykacyjnego jest możliwa, gdy z treści testamentu wynika jasno, że zapis nie miałby miejsca, gdyby nie pewne zastrzeżenia dotyczące ziszczenia się warunku lub nadejścia określonego terminu. Wówczas konkretna osoba, wskazana jako zapisobiorca staje się nim, lecz na zasadach właściwych dla zwykłych zapisów testamentowych. Jeżeli spełniły się one przed dniem otwarcia spadku, zapis windykacyjny pozostaje w zapisu windykacyjnego zmienia także brzmienie innych przepisów prawa spadkowego. I tak:– Zapis windykacyjny jest zaliczany do zachowku, dlatego też osoba, na rzecz której ustanowiono zapis windykacyjny, może odpowiadać z tytułu należnego innym spadkobiercom zachowku i być zobowiązana do jego zapłacenia; – Osoba, której spadkodawca wyznaczył zapis windykacyjny, może zostać także obciążona zapisem zwykłym; – Przyjęcie, odrzucenie czy stwierdzenie nabycia zapisu windykacyjnego, a także zasady dotyczące powołania spadkobiercy i zdolności do dziedziczenia stosuje się do osoby, na rzecz której spadkodawca dokonał zapisu windykacyjnego w testamencie; – W zakresie odpowiedzialności za długi spadkowe ustawodawca przyjął, że do momentu podziału spadku za długi spadkowe odpowiadają solidarnie spadkobiercy oraz osoba, na rzecz której dokonano zapisu windykacyjnego; – Z kolei od chwili podziału spadku spadkobiercy i osoby, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich części majątku spadkowego; – Na potrzeby zapisu windykacyjnego stosuje się przepisy o zabezpieczeniu spadku (zabezpieczenie zapisu windykacyjnego); – Według nowych przepisów sąd w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku stwierdza jednocześnie nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniając osobę, dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny oraz przedmiot tego zapisu; – Osoba, na rzecz której dokonano zapisu windykacyjnego, musi uiścić należny podatek zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. 1 Art. 981 (1) § 1 Kodeksu cywilnego 2 Art. 981 (2) oceniacie te zmiany? Dajcie znać w komentarzu.

zmiany w prawie spadkowym 2011